การดูแลช่องปากระหว่างจัดฟัน

ในคนที่ได้รับการจัดฟันเพื่อให้ฟันเป็นระเบียบและเข้าที่เรียบร้อยดูดีขึ้น แต่ปัญหาที่พบบ่อยๆ หลังจากติดวัสดุไว้ที่ฟันก็คือการดูแลทำความสะอาดเป็นพิเศษ คือ เครื่องมือจัดฟันหลุด และถ้าการรักษาความสะอาดในช่องปากไม่ดีพอ ก็จะเป็นสาเหตุทำให้ฟันผุและโรคเหงือกอักเสบตามมาได้

ทพ.พจนารถ พุ่มประกอบศรี

ในคนที่ได้รับการจัดฟันเพื่อให้ฟันเป็นระเบียบและเข้าที่เรียบร้อยดูดีขึ้น แต่ปัญหาที่พบบ่อยๆ หลังจากติดวัสดุไว้ที่ฟันก็คือการดูแลทำความสะอาดเป็นพิเศษ คือ เครื่องมือจัดฟันหลุด (อุปกรณ์ที่ติดไว้กับฟันในการจัดฟัน) และถ้าการรักษาความสะอาดในช่องปากไม่ดีพอ ก็จะเป็นสาเหตุทำให้ฟันผุและโรคเหงือกอักเสบตามมาได้

ทันตแพทย์จัดฟันจึงต้องย้ำเน้นในเรื่องการดูแลฟันในคนที่จัดฟันเป็นพิเศษ เพราะคง
ไม่ดีแน่ถ้าเมื่อถอดเครื่องมือจัดฟันแล้วฟันสวยเป็นระเบียบดี แต่มีรอยผุ สีขุ่นเหลืองเพราะดูแลไม่ดีพอ

ปฏิบัติง่ายๆ ด้วย ข้อควร และ ไม่ควรทำ ดังนี้

• การรับประทานผัก ผลไม้ ควรแบ่งเป็นชิ้นเล็กๆ พอคำ ควรใช้ฟันกรามหลังและควรเลือกรับประทานอาหารอ่อน
  
• อย่าใช้ฟันกัด ปากกา ดินสอเล่น แทะเล็บ เพราะอาจทำให้เหล็กยึดฟันหลุดได้เช่นกัน

การทำความสะอาดฟันและเครื่องมือจัดฟัน

หลังติดเครื่องจัดไว้ที่ฟันแล้ว อาจรู้สึกเกะกะเต็มปากไปหมด แน่นอนเศษอาหารติดง่าย ทำความสะอาดยากขึ้น คราบอาหารตกค้างที่ตัวฟันและขอบเหงือกมีมากขึ้น ดังนั้นคุณต้องขยันทำความสะอาดและพิถีพิถันมากกว่าปกติหลายเท่า ถึงขนาดที่ว่าควรนำแปรงสีฟัน ไหมขัดฟัน น้ำยาบ้วนปากติดตัวไปด้วยตลอดเวลา

• แปรงฟันทุกครั้งหลังทานอาหาร และก่อนนอน ปกติคนเราแปรงฟันเช้า-เย็น แต่คนจัดฟันควรแปรงหลังอาหารทุกครั้ง
• การใช้ไหมขัดก็ต้องทำหลังอาหารทุกครั้งด้วยเช่นกัน
• ใช้ยาสีฟันที่มีฟลูออไรด์เพื่อป้องกันฟันผุ
• ใช้น้ำยาบ้วนปากมีฟลูออไรด์อย่างน้อยวันละครั้งเพื่อลดอัตราการเกิดฟันผุ
• ที่สำคัญต้องพบทันตแพทย์เพื่อขูดหินปูนทุก 6 เดือน

วิธีทำความสะอาดฟันและเครื่องมือจัดฟัน

• วางแปรง 45◦ จากขอบเหงือกกดเบาๆ ใช้การขยับแปรงเป็นรูปวงกลม แปรงแต่ละซี่ 10 วินาที ฟันบนฟัดลง ฟันล่างปัดขึ้น
• แปรงด้านในของฟันด้วย
• อย่าลืมแปรงด้านบดเคี้ยว และแปรงลึกให้ถึงหลังฟันด้วย
• ตรงบริเวณเครื่องมือจัดฟัน(ปุ่มติดลวด) ให้ใช้แปรงปัดส่วนขอบบนและขอบล่าง เบาๆ อย่าให้หลุดหรือลวดดีดออก

อุปกรณ์เสริมในการทำความสะอาดฟัน

• แปรงจัดฟัน ปลายขนแปรงจะมีรูปเป็นตัวv ทำความสะอาดคราบอาหารที่ติดตามปุ่มติดลวดได้ง่ายขึ้น
• แปรงสีฟันไฟฟ้า ทำความสะอาดฟันได้ดี และทุ่นแรงแต่ต้องระมัดระวัง
• แปรงซองฟัน จะมีขนแปรงหัวเล็กๆ ใช้สำหรับแปรงแปรงใต้ลวดบริเวณปุ่มติดลวด
• แปรงน้ำ เป็นเครื่องอัดความดันน้ำฉีดรอบๆ ฟันใต้ลวด

การจัดฟันใช้เวลาเป็นปี ต้องใช้ความอดทนในการดูแลรักษาความสะอาดอย่างจริงจังและเอาใจใส่อย่างสม่ำเสมอ หลังจากครบกำหนดแล้วนอกจากจะได้ฟันเรียงสวย แล้วสุขภาพฟันก็จะดีเช่นเดียวกันหลีกเลี่ยงการเคี้ยวอาหารแข็งๆ เหนียว กรอบๆ เช่นเคี้ยวก้อนน้ำแข็ง ปลาหมึก ถั่ว หมากฝรั่ง เพราะอาจจะทำให้เครื่องมือหลุดได้ ถ้าเครื่องมือหลุดบ่อยๆ ก็ต้องกลับไปให้หมอฟันติดให้ใหม่ เสียเวลาและค่าใช้จ่าย

ที่มาข้อมูล : นิตยสาร Health Today